Po długich poszukiwaniach znalazłeś w końcu swoją wymarzoną działkę? Świetnie, zanim jednak otworzysz szampana, musisz pamiętać, że cena, którą widzisz w ogłoszeniu, to nie koniec wydatków. Do gry wchodzą koszty dodatkowe, a wśród nich najważniejszy jest podatek. To, jaki dokładnie i ile go zapłacisz, zależy od jednej, prostej rzeczy – kto sprzedał Ci tę nieruchomość. Osoba prywatna, czy firma? Od odpowiedzi zależy, jaki podatek przy zakupie działki Cię czeka. W tym artykule przejdziemy przez ten temat krok po kroku, żeby u notariusza nie było żadnych finansowych niespodzianek.
Podatek przy zakupie działki – PCC czy VAT
Kupując działkę, płacisz zawsze tylko jeden z dwóch podatków – albo PCC (czyli podatek od czynności cywilnoprawnych), albo VAT (czyli podatek od towarów i usług). Co ważne, wybór nie należy do Ciebie – wszystko zależy od tego, kim jest sprzedający. Te dwa podatki nigdy nie idą w parze. To zasada „albo-albo”, jeśli płacisz jeden, automatycznie nie płacisz drugiego. Dzięki temu cały podatek od kupna działki jest trochę prostszy do ogarnięcia.
Podatek od zakupu działki – krótkie porównanie
Skoro wiesz już, że obowiązuje Cię albo PCC, albo VAT, zobaczmy, czym one się tak naprawdę różnią. Najprościej będzie to pokazać w formie krótkiego porównania.
| Cecha | Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) | Podatek od towarów i usług (VAT) |
|---|---|---|
| Kiedy płacisz? | Gdy kupujesz działkę od osoby prywatnej | Gdy kupujesz działkę od firmy lub dewelopera, który jest płatnikiem VAT. |
| Ile wynosi? | Równo 2% od wartości rynkowej działki. | 23% (dla działki budowlanej) lub zwolnienie (dla działki rolnej). |
| Kto go załatwia? | Notariusz – pobiera go od Ciebie i wpłaca do urzędu. | Sprzedawca (firma) – on rozlicza się z urzędem skarbowym. |
Jak widzisz, wszystko sprowadza się do tego, czy Twoim sprzedawcą jest „zwykły Kowalski”, czy firma. Jeśli kupujesz od osoby prywatnej, szykuj dodatkowe 2% dla notariusza. Jeśli od dewelopera, to VAT jest już wliczony w cenę, którą widzisz na umowie. To podstawowa różnica, która wpływa na to, ile pieniędzy musisz mieć przygotowane na dzień podpisania aktu notarialnego.
Kto płaci podatek przy zakupie działki? Ty czy sprzedawca?
Kwestia tego, kto płaci podatek przy zakupie działki, jest prosta, ale różni się w zależności od sytuacji. Rozbijmy to na dwa przypadki:
- Przy podatku PCC – tutaj obowiązek leży po Twojej stronie – to Ty jako kupujący płacisz podatek. Ale spokojnie, nie musisz sam biegać po urzędach. W praktyce wygląda to tak, że przy podpisaniu aktu dajesz notariuszowi dodatkowe 2% wartości działki. On zajmuje się całą resztą – oblicza, pobiera i wpłaca podatek za Ciebie.
- Przy podatku VAT – tu sprawa jest jeszcze prostsza. Podatek jest już wliczony w cenę, którą płacisz firmie. Ty po prostu przelewasz całą kwotę z faktury, a to sprzedawca ma obowiązek rozliczyć się z VAT-u z urzędem skarbowym. Ciebie cała papierologia i kontakt z urzędem kompletnie nie interesują.
Chociaż w obu przypadkach pieniądze na podatek ostatecznie pochodzą z Twojej kieszeni, to w praktyce odczuwasz to zupełnie inaczej. Przy PCC jest to bardzo konkretny, dodatkowy wydatek, który musisz mieć przygotowany w gotówce lub na koncie w dniu wizyty u notariusza. Przy VAT jest on niejako „ukryty” w cenie, więc po prostu płacisz jedną, większą kwotę, bez dodatkowych przelewów na rzecz urzędu.
Podatek od zakupu działki i inne opłaty u notariusza
Przejdźmy do konkretów. Jak obliczyć te 2% PCC? Liczy się je od wartości rynkowej działki. Nie zawsze jest to kwota, na którą się umówiliście. Jeśli specjalnie zaniżycie cenę w umowie, żeby zapłacić niższy podatek, urząd skarbowy może to zakwestionować. Jeśli uzna, że cena jest za niska, i tak każe dopłacić, a do tego dorzuci odsetki. Nie warto kombinować. Pamiętaj też, że sam podatek przy zakupie działki to nie jedyny wydatek u notariusza. Do rachunku trzeba doliczyć jeszcze dwie rzeczy – taksę notarialną, czyli po prostu wynagrodzenie dla notariusza za przygotowanie umowy, oraz opłaty sądowe za wpisanie Ciebie jako nowego właściciela w księdze wieczystej.
Jak nie dać się zaskoczyć podatkom przy zakupie działki?
Jak widzisz, sprawa jest całkiem prosta, o ile pamiętasz o jednej, złotej zasadzie – zawsze na starcie sprawdź, kto sprzedaje działkę. Od tego, czy jest to osoba prywatna, czy firma, zależy wszystko – rodzaj podatku, jego wysokość i to, kto go załatwia. Pamiętaj, żeby nie traktować tego jako drobnej opłaty. To konkretny wydatek, który musisz uwzględnić w swoim budżecie od samego początku. Dobre zaplanowanie kosztów i świadomość tego, jaki podatek od zakupu działki Cię czeka, to najlepszy sposób, by uniknąć stresu i finansowej wpadki w dniu podpisania umowy.